Leidt traumatisch verlies tot traumatische rouw? Hoe ontwikkelt zich traumatische rouw? Welke begeleiding kan worden geboden bij traumatische rouw? Op het aankomend LSV symposium op 8 december zijn verschillende sprekers waaronder Masé Sutterland.
Nathalie Morales van het LSV interviewde Masé Sutterland, rouw- en verliestherapeut gespecialiseerd in trauma. In het interview sprak ze over trauma en hoe trauma zich verhoudt tot rouw- en verliesverwerking. Masé is één van de sprekers op het congres ‘Nieuwe kijk op traumatische rouw en verlies’.
De nieuwe kijk op traumatisch rouw en verlies
“Fijn dat je over dit onderwerp in gesprek wilt gaan”, zegt Masé Sutterland op voorhand van het interview. Masé woont sinds kort in Schiedam, werkt als rouw- en verliestherapeut zelfstandig in haar praktijk Hartseer en is gespecialiseerd in trauma. Daarnaast heeft ze ook een aantal opdrachtgevers waaronder Gezondheidszorg asielzoekers waar ze als praktijkondersteuner GGZ werk. “Ik kom veel rouw, trauma en andere problemen tegen die te maken hebben met geboren worden in een andere cultuur of generaties die langdurig op de vlucht zijn” aldus Sutterland.
Wat is precies een trauma?
Dat iemand overlijdt is wat we ook wel noemen de circle of life, iets wat we heel normaal vinden. Maar als het buiten onszelf ligt, als het ons wordt aangedaan, dan kan volgens Masé trauma ontstaan. Bij kinderen zie je vaak dat wanneer ze aan het einde van de lagere school moeten verhuizen, ze daar jaren later nog last van hebben omdat ze het zo gemeen vinden dat ze al hun vriendjes moesten achterlaten.
Volgens Masé heb je in zo’n situatie geen invloed op veranderingen of gebeurtenissen. En de mate waarin je daar last van hebt met zo’n plotse doorbreking heeft volgens Sutterland ook te maken met wie je bent als mens, maar ook hoe er thuis werd omgegaan met verlies. “De impact is heel verschillend per persoon” aldus Sutterland.
Verschil tussen rouw en traumatische rouw?
We hebben verlies, trauma en rouw die in verband staan met elkaar. We spreken van traumatische rouw wanneer het echt langer duurt. Je kunt een traumatische gebeurtenis meemaken wanneer je bent blootgesteld aan een feitelijke of een dreigende dood. Bijvoorbeeld op 24 mei dit jaar schoot een 18-jarige jongen op een basisschool in de Amerikaanse staat Texas negentien kinderen en twee leraren dood en verwondde hij zeventuien anderen. Dat is een groot trauma, daar zijn mensen blootgesteld aan dingen die ze niet hadden verwacht. Er zijn kinderen die daar langer of korter last van hebben.
“Als dat heel lang duurt, dan kan je van traumatische rouw spreken. Dan is er geen beweging, en in het omgaan met die rouw is er geen aanhaken meer bij de rest van het leven” vertelt Sutterland ons.
Waarom duurt het zo lang?
Persoonlijke kenmerken, bij volwassenen noem je dat een persoonlijkheidsstructuur. We kennen allemaal in onze vriendenkring mensen die van één puistje op het gezicht of een koortslip helemaal in de war raken en de deur niet meer uitgaan, en de ander die zegt ‘ach, dat gaat vanzelf wel weer over’. Het heeft volgens Masé te maken met wie jij van binnen bent, maar ook hoe veilig jouw gezin van herkomst was. Voelde je je veilig? Was je gehecht? Kon je met je verhaal thuiskomen? Maar wat ook meespeelt volgens Masé is het neurobiologisch genotype – de genen die je hebt meegekregen en de omgeving waarin je bent groot geworden. En welke woorden hebben jouw ouders of verzorgers jou gegeven toen jij jong kind was aan wat er in de wereld om jou heen gebeurde?
Volgens Masé zijn er genoeg voorbeelden van, bijvoorbeeld: “Wanneer een moeder heel bang is voor zwarte honden en iedere keer als er een zwarte hond in de buurt komt, ze het kind angstig van de straat af trekt. Het kind is vervolgens het hele leven lang bang voor zwarte honden en weet dan vaak niet eens waar het vandaan komt”
Trauma kan in hele kleine dingen zitten, dat kan Sutterland bevestigen. “Als je als kind vroeger huilde en dan op de trap werd gezet om af te koelen, dan heb je geleerd dat je niet mag huilen. Dat je dat moet inslikken. En dat wordt dan problematisch in je latere leven als je met andere traumatische verliezen wordt geconfronteerd” aldus Masé over de mogelijke gevolgen van trauma. Ieder mens is uniek en reageert op zijn eigen unieke wijze, maar we moeten wel alert blijven, want volgens Sutterland kan soms jaren later blijken dat iemand is blijven steken in rouw.
Tijdens het aankomend congres gaat Masé Sutterland dieper in op traumatische rouw en verlies bij asielzoekers en vluchtelingen. Over de verschillende factoren naast persoonlijkheid en omgeving zal uitvoerig gesproken worden. Trauma kan diep opgeslagen zitten in ons systeem, maar hoe maak je het zichtbaar en waar kun je ondersteuning bieden.
Op het aankomend symposium kun je ervaringen delen, in gesprek gaan met Masé en andere sprekers. Op onze symposiumpagina lees je er alles over!
