Foto: Claire Droppert
SHIVA, DE WEEK VAN ROUW
We zitten in de Shivaweek, het Joodse rouwritueel van zeven achtereenvolgende dagen dat onmiddellijk na de begrafenis plaatsvindt en een week duurt. Om praktische redenen zijn de bijeenkomsten om de dag in de flat van Joris en Daphna in Amsterdam, en dan in het huis van Henk en Tamar in Alkmaar.
Het is vaak goed weer, aan het begin fris maar de zon wordt steeds warmer aan de blauwe lucht waardoor we vaak in de achtertuin van Henk en Tamar kunnen zitten. Mensen kiezen daar dikwijls positie achterin die tuin bij de waterkant. Ze zitten en praten in groepjes maar soms zijn er ook tête á tête gesprekken die diepgaand zijn. Zo sprak ik zeker een uur met Edith, de zus van Daphna. Ze is nu het enig overgebleven kind van Henk en Tamar. Ze woont in New York maar voegde zich in Bangkok bij Joris, Henk, Tamar en Wanda. Om wacht te houden bij Dana en daar haar einde mee te maken.
Er worden herinneringen opgehaald en er is natuurlijk rouw en pijn maar de stemming is ook vaak goed. Deze momenten zorgen ervoor dat we elkaar veel beter leren kennen en dat is op zich al waardevol. Bovendien wordt zo een onzichtbaar maar o zo belangrijk web gesponnen dat ervoor zorgt dat ook ná deze eerste weken steun en wederzijds begrip kan blijven bestaan. Voor iedereen maar vooral toch voor Joris die zijn vrouw en kind verloor. En voor Henk en Tamar die het verschrikkelijke lot moeten gaan dragen van het verlies van hun dochter en kleindochter. De beste (school)vriendin van Daphna is er ook vaak. Ze is nu zwanger maar heeft het erg het zwaar want alles is zo dubbelzinnig.
Nu zijn we in de flat in Amsterdam. Het is vol. De mensen krioelen door elkaar, pakken wat eten of drinken en strijken neer op de bank of het balkon. Anderen blijven staan en voeren losse gesprekjes. Ik zoek Joris op want ik wil hem wat vragen. Ik breng ter sprake of hij al aan therapie denkt. "Ja". En of hij al een idee heeft waar hij terecht kan. Nee dat niet en ik stel hem voor dat uit te zoeken. Dat vindt hij prima. Ik heb zelf wel een idee hoe die hulp op het spoor te komen. Te midden van de vele hartverwarmende steunbetuigingen die we de eerste 2 weken ontvingen vond ik ook een tip met een verwijzing naar de link “rouw na moord".
Ik volg thuisgekomen dat spoor en krijg de juiste persoon aan de lijn. Ze is zeer deskundig en heeft vanuit haar rol als wetenschapper een goed overzicht. "Heeft Joris veel wraakgevoelens?" informeert ze en ik zeg te denken van niet. Ze geeft aan dat dit een relatief gunstige indicatie is voor verwerking van zoiets verschrikkelijks als moord op een naaste geliefde. Wraak houdt slachtoffers van zo'n misdaad namelijk langer vast in hun verdriet en vooral woede. Ze geeft me adressen van naar haar mening geschikte therapeuten in de buurt van Amsterdam. Ik geef deze adressen aan Joris op de laatste dag van de Shiva in Amsterdam, op een vrijdag.
Via zijn huisarts wordt Joris snel doorverwezen naar een van de therapeuten die ik heb voorgesteld, ze woont ten noorden van Amsterdam en gebruikt de EMDR techniek. Die methode is tamelijk recent ontstaan en ontwikkeld vooral om soldaten met een dreigend oorlogstrauma te behandelen en is relatief succesvol. Joris belt me daarna op en vraagt of ik hem wil vergezellen naar de eerste sessie. Zijn therapeute gaf na zijn intake te kennen dat het verstandig is als iemand hem kan opvangen, liefst een persoon die dicht bij hem staat. De therapiesessies hebben vaak een zeer heftige impact en dat valt ook te verwachten bij wat Joris heeft meegemaakt. Ik aarzel geen moment en zeg dat toe. Ik ben blij dat ik er voor hem kan zijn. Ik ben vastbesloten hem terzijde te staan zolang als deze therapiesessies zullen duren. En daarna ook als hij daar behoefte aan heeft.
